Duurzaamheid in de zorg: van ambitie naar actie

Header Sustainability Colour
BLOG - 07 augustus 2025

De zorgsector staat voor een dubbele uitdaging: het bieden van kwalitatieve zorg én het verkleinen van haar ecologische voetafdruk.

Met maar liefst 5% van de totale CO₂-uitstoot in België, is de zorg (inclusief ziekenhuizen, woonzorgcentra, preventieve geneeskunde en ambulante zorg) onmiskenbaar een vervuilende sector (Bron: gezondheidbelgie.be). Tegelijkertijd groeit het besef dat duurzaamheid niet alleen noodzakelijk is voor het milieu, maar ook essentieel voor de toekomstbestendigheid van de zorg zelf.

Waarom duurzaamheid in de zorg cruciaal is

Duurzame zorg betekent méér dan zonnepanelen op het dak of afvalscheiding. Het gaat om een integrale benadering die de gezondheid van mensen én de planeet beschermt.

Zowel in Belgie als in Nederland wordt duurzaamheid in de zorgsector voortvarend aangepakt via nationale Green Deals.

In Vlaanderen is sinds 2023 de Green Deal Duurzame Zorg van start gegaan. Deze focust op 4 themas:

  • Natuur & gezondheid
  • Klimaat & infrastructuur
  • Materialen & afval
  • Geneesmiddelen in water

In Nederland geldt de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 , met de volgende doelstellingen:

  • 55% CO₂-reductie in 2030
  • 50% minder primair grondstoffengebruik
  • Klimaatneutrale zorg in 2050
  • Vermindering van milieubelasting door medicatie
  • Meer focus op gezondheid en preventie

Deze ambities vragen om structurele veranderingen in visie, organisatie, processen, en gedrag.

Duurzaamheid als onderdeel van kwaliteitsstandaarden

Niet alleen beleidsmakers en zorgorganisaties erkennen het belang van duurzaamheid. Ook internationale normen en accreditatiekaders zoals JCI (Joint Commission International) en ISO-normen voor de zorgsector nemen duurzaamheid steeds vaker expliciet op in hun criteria. Duurzaam beleid en milieubewust handelen worden daarmee een integraal onderdeel van kwaliteitsmanagement en externe toetsing. Organisaties die proactief werken aan duurzaamheid, verbeteren niet alleen hun impact op mens en milieu, maar versterken ook hun compliance en kwaliteitspositie.

Van visie naar verankering: hoe ondersteuning het verschil maakt

Hoewel veel zorgorganisaties duurzaamheid hebben opgenomen in hun strategische plannen, vertraagt de uitvoering vaak bij het ontbreken van structuur, kennis, draagvlak of middelen. Daarom is gerichte ondersteuning cruciaal.

Hict bundelt samen met Kerteza expertise rond duurzaamheid binnen de Vixor.health groep. Hun integrale aanpak biedt concrete ondersteuning bij het operationaliseren van duurzaamheid. Deze dienst verlening bestaat uit vier fasen:

4 fasen 830 470

Kerteza-4Fasenmodel®

1. Visievorming en onderzoek

  • Vaststellen van ambitie
  • Duurzaamheidsscan
  • Kick-off met betrokkenen

2. Analyse en advies

  • Gap-analyse van de huidige situatie
  • Concreet advies op strategisch en praktisch niveau

3. Implementatie en duurzaamheid garanderen

  • Opstellen projectinitiatieplan
  • Begeleiding bij uitvoering en verankering in beleid en praktijk

4. Evaluatie en doorontwikkeling

  • Tussentijdse en eindevaluaties
  • Verdere optimalisatie

Duurzame zorg in de praktijk: voorbeelden

Voorbeelden van succesvolle duurzame toepassingen zijn onder andere:

  • Afvalreductie door minder gebruik van wegwerpmaterialen
  • Groene energie inzetten in zorggebouwen
  • Digitale zorg, zoals teleconsult, om reisbewegingen te beperken
  • Duurzame geneesmiddelenproductie
  • Preventie en leefstijlbevordering om de zorgvraag te verminderen

Deze toepassingen hebben niet alleen ecologische voordelen maar zorgen ook voor kostenbesparing en verbeteren de kwaliteit van zorg.

Hict en Kerteza bieden aan

  • Duurzaamheidsscan als startpunt voor het verkrijgen van inzicht in de huidige situatie en het uitvoeren van een onderbouwde gap-analyse tussen de huidige en gewenste duurzaamheidsprestaties;

  • Adviestrajecten en strategievorming;
  • Workshops en trainingen om draagvlak en bewustzijn te vergroten;
  • Begeleiding van implementatieprojecten;
  • Inbedding van duurzaamheid in kwaliteits- en risicomanagement.

De aanpak is gebaseerd op het Hict SDG-framework en het Kerteza-4Fasenmodel®, met oog voor structuur, cultuur, leiderschap en processen. Door de Quintuple Aim te koppelen aan de Sustainable Development goals (SDGs), ontstaan vijf centrale focusgebieden binnen het Healthcare-SDG Framework:

  • Meerwaarde voor medewerkers
  • Verbeteren van service- en procesontwerp
  • Reduceren van het energieverbruik
  • Reduceren van afval
  • Verhogen van de biodiversiteit
Principles Sustainable Practice 2

Toekomstbestendige zorg begint vandaag

Duurzame zorg vereist zowel een heldere visie als daadkracht. Met passende begeleiding kunnen zorgorganisaties zich ontwikkelen naar een toekomstbestendig systeem dat bijdraagt aan het welzijn van mens, maatschappij en milieu. Hict en Kerteza ondersteunen u als kennispartner gedurende het hele traject: van de eerste verkenning tot aan duurzame implementatie.

Wenst u meer inzicht in duurzaamheid voor uw organisatie?

Contacteer ons voor specifieke begeleiding.

Bekijk ook onze reference case met AZ Zeno
Christophe Allaert
ASSOCIATE CONSULTANT

Christophe Allaert

Christophe Allaert is een technisch consultant bij Hict met ruime ervaring in het verduurzamen van zorginstellingen.

Hij begeleidde diverse ziekenhuizen bij het uitwerken en implementeren van duurzaamheidsstrategieën, waaronder energie-efficiënte investeringen, afvalbeheer en procesoptimalisatie.

Zijn expertise in ziekenhuislogistiek, technische diensten en lean management draagt bij aan ecologische impact, medewerkerswelzijn en efficiënte zorgprocessen binnen zorginstellingen.

Contacteer Christophe
Elien Martens
CONSULTANT

Elien Martens

Elien Martens is data science consultant bij Hict, met een sterke focus op data-analyse en strategische projecten in de zorgsector.

Ze werkte mee aan capaciteits- en personeelsvoorspellingen, procesoptimalisatie in onder andere operatiekwartieren en regionale zorgplanning.

Haar ervaring in het analyseren van duurzaamheid binnen ziekenhuizen sluit nauw aan bij het Hict SDG-framework, waarbij ze data inzet om zorgprocessen efficiënter en duurzamer te maken.

Contacteer Elien

Verduurzamen van uw organisatie

Wij zijn graag uw gids!

Contacteer ons
CTA Healthcare SDG v2