Aanbevelingen rond hervorming van het ziekenhuislandschap

Waarom werd een groep van onafhankelijke experts opgericht en met welke doelstellingen?

De Interministeriële Conferentie (IMC) Volksgezondheid richtte een onafhankelijk expertpanel op om aanbevelingen te formuleren aan IMC over de organisatie van het ziekenhuislandschap. Doel: kwaliteitsvolle zorg garanderen en menselijke en financiële middelen optimaal inzetten. Uitgaande van huidige vaststellingen (toename ambulante zorg, lage bezettingsgraden in acute bedden, versnippering, personeelsschaarste) hanteert het panel het principe: "nabije zorg waar mogelijk, geconcentreerde zorg waar nodig."

Voornaamste bevindingen uit het rapport

• Cumulatieve voorwaarden voor ziekenhuissites om gehospitaliseerde patiënten te kunnen verzorgen.
• Stimulansen voor verschuiving naar ambulante zorg en geconcentreerde ingrepen.
• Er worden 4 types van zorgvoorzieningen voorgesteld (psychiatrische zorg valt buiten de opdracht):
  • Regionaal Algemeen Ziekenhuis (RAZ)
  • Universitair ziekenhuis (UZ)
  • Lokaal Medisch Centrum (LMC) (zonder spoeddienst)
  • Ziekenhuis voor Intermediaire Zorg (ZIZ) (zonder spoeddienst)
• De hervormingen zouden in 2026 van start gaan, met een doorlooptijd van 10 jaar:
  • Fase 1, 2029: ziekenhuissites die vandaag de norm van 150 verantwoorde acute bedden niet halen, moeten tegen 2029 omgevormd zijn naar een LMC of gefusioneerd zijn.
  • Fase 2, 2031: ziekenhuissites die vandaag meer dan 150 verantwoorde acute bedden hebben, moeten opschalen zodat ze in 2031 voldoen aan de cumulatieve voorwaarden van een RAZ. Extra instroom via fusies kunnen helpen om te vereiste normen te halen.
    • ≥ 180 verantwoorde acute bedden
    • ≥ 240 bedden (inc. A, K, Sp)
    • ≥ 600 bevallingen indien materniteit
  • Fase 3: na een tussentijdse beoordeling in 2031 wordt beoordeeld of de opgelegde normen opnieuw verhoogd moeten worden, bijvoorbeeld van 180 naar 210 verantwoorde acute bedden.
• Er zal een nieuw juridisch kader opgesteld worden, samen met de inrichting van een transitiefonds voor de nodige ondersteunende financiering.

Implicaties voor ziekenhuizen

De hervorming van het ziekenhuislandschap vraagt om onderlinge samenwerking van ziekenhuizen of fusies om te voldoen aan de opgelegde normeringen per site. Concreet zijn er vandaag 39 ziekenhuissites die de norm niet halen en moeten omvormen tot een LMC of fusioneren; en 26 sites die nog een weg moeten afleggen om de normen in 2031 te kunnen halen. Dit betekent dat de meeste ziekenhuizen hun organisatie, infrastructuur en samenwerkingsverbanden moeten herdenken.

Bekijk alle kerncijfers en de tijdlijn van de voorgestelde hervorming in de infographic:

Onze aanpak

De hervorming van het ziekenhuislandschap staat hoog op de agenda. Het onafhankelijk expertpanel heeft aanbevelingen geformuleerd om kwaliteitsvolle zorg te garanderen en middelen optimaal in te zetten. Deze aanbevelingen zijn richtinggevend, maar de definitieve beslissingen van de minister moeten nog volgen. Toch is het voor ziekenhuizen belangrijk om zich nu al voor te bereiden op mogelijke scenario’s. Wij kunnen jullie hierbij helpen:

1. Hict beschikt over jarenlange ervaring in het begeleiden van ziekenhuizen en netwerken bij strategische hertekeningen. Wij helpen organisaties anticiperen op veranderingen door grondige (capaciteits-)analyses en onderbouwde scenario-oefeningen. Zo berekenen we de impact van het verschuiven van pathologieën tussen campussen, rekening houdend met de impact op marktaandelen, aanrijtijden, OK-capaciteit, capaciteit beddenhuis en dagziekenhuis, kwaliteit, medewerker en patiënt
2. We hebben de CaSPr tool voorbereid opdat de impact van eventuele verschuivingen overzichtelijk in kaart kan worden gebracht, en scenario-analyses kunnen uitgevoerd worden op basis van realistische data.
3. Onze expertise gaat verder dan operationele analyses. We brengen ook de financiële impact van deze keuzes in kaart en ondersteunen bij het opstellen van businesscases.
4. Wij begeleiden ziekenhuizen bij het herschrijven van hun medisch strategische actieplannen. We hebben ervaring met het opstellen van regionale zorgstrategische plannen voor zeven ziekenhuisnetwerken, individuele zorgstrategische plannen voor ziekenhuizen en strategische trajecten voor eerstelijnszones.

Kortom, Hict combineert data-gedreven inzichten met praktische ervaring om ziekenhuizen en netwerken te helpen bij het maken van weloverwogen keuzes in een veranderend zorglandschap.